DİSK-AR’ın TÜİK verilerinden yararlanarak yaptığı çalışmaya göre, bir yılda 3.1 milyon kişi işsiz kalırken, geniş tanımlı işsizlik yüzde 27.6’ya yükseldi
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) araştırma birimi DİSK-AR, 2024 Ekim İşsizliğin Görünümü Raporu’nu yayınladı. Raporda, şu bilgiler paylaşıldı: TÜİK'in Ekim 2024 Hanehalkı İşgücü Araştırması (HİA) sonuçları 10 Aralık 2024'te yayımlandı. Mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8 mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsizlik oranı (âtıl işgücü) ise yüzde 27,6 seviyesinde gerçekleşti. TÜİK'e göre Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde dar tanımlı işsiz sayısı (mevsim etkisinden arındırılmış) 2024 Ekim ayında 3 milyon 175 bin oldu.
DİSK-AR tarafından TÜİK verilerinden yararlanarak yapılan hesaplamaya göre mevsim etkisinden arındırılmış geniş tanımlı işsiz sayısı ise Ekim 2024'te 11 milyon 245 bin kişi olarak gerçekleşti. 2022, 2023 ve 2024 Ekim dönemlerinde dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki makas genişlemeye devam ediyor. 2022 Ekim'de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 10,3 ve resmi işsiz sayısı 3 milyon 561 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 20,4 ve geniş tanımlı işsiz sayısı 7 milyon 658 bindi. Ekim 2023'te dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,5 ve resmi işsiz sayısı 2 milyon 975 bin, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 21,3 ve geniş tanımlı işsiz sayısı yüzde 8 milyon 151 bin oldu. Ekim 2024'te ise dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,8 ve resmi işsiz sayısı 3 milyon 175 bin iken geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 27,6 ve geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 245 bin oldu.
Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 386 bin kişi azalmış gibi görünse de geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 587 bin kişi arttı. Geniş tanımlı işsiz sayısı Eylül 2023'te yaklaşık 8,3 milyon ve Eylül 2024'te ise 10,3 milyon olarak gerçekleşti. Geniş tanımlı işsiz sayısındaki artışın sebebi zamana bağlı eksik istihdam ve ümitsiz işsizler ile iş aramayıp çalışmaya hazır olanları, iş arayan ancak hemen çalışmaya başlayamayacak olanları kapsayan potansiyel işgücü sayısındaki artıştır. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1,9 milyondan 3,1 milyona yükselerek 1 milyon 184 bin kişi arttı. Potansiyel işgücü sayısı son bir yılda 859 bin kişi artarak 3,2 milyondan 4,1 milyona yükseldi.
Rapordan diğer bulgular şöyle:
Kadın işsizliği önemli toplumsal cinsiyet eşitsizliği göstergesi olmaya devam ediyor. TÜİK tarafından açıklanan dört ayrı işsizlik türünde de kadın işsizliği erkek işsizliğinden oldukça yüksek seyrediyor. Geniş tanımlı kadın işsizliği yüzde 36 civarında.
Son iki yılda dar tanımlı işsiz sayısı 386 bin kişi azalmış gibi görünse de geniş tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 587 bin kişi arttı.
Geniş tanımlı işsizlik oranı ile dar tanımlı işsizlik oranı arasındaki puan farkı açılma eğilimini sürdürüyor: Ekim 2024'te geniş tanımlı işsizlik ile dar tanımlı işsizlik puan farkı 18,8.
Zamana bağlı eksik istihdam kapsamındaki artış çok çarpıcı. Haftalık 40 saatten daha az çalışan ve imkânı olması durumunda daha çok çalışmayı isteyenleri kapsayan zamana bağlı eksik istihdam edilenlerin sayısı son bir yılda 1 milyondan 795 binden 3 milyon 512 bine yükselerek 1 milyon 717 bin kişi arttı. Zamana bağlı eksik istihdamdaki artış geçim sıkıntısının sonucu olarak ortaya çıkıyor.
